Controle, onderwerping en vervreemding, dat is de volgorde waarin een volk monddood wordt gemaakt. Schreven we eerder over de dood als staatsgeheim, we werden erop gewezen dat ook in Nederland een dergelijke zaak speelde.
Er is een groot verschil, de dood was niet het staatsgeheim, maar de stukken van het OM wel, daarop zouden aantekeningen staan, die niet openbaar genaakt mochten worden Vreemde zaak, maar natuurlijk iets heel anders dan de dood van iemand ontkennen, waarmee je toch het bestaan van iemand uitwist.
Dat is niet nieuw, in de Sovjet-Unie werden gevangenisstraffen soms verzwaard met een verbod op briefwisseling. Kreeg je 14 jaar met verbod op briefwisseling, dan was je verdwenen en wist iedereen dat je geen 14 jaar meer te leven had.
Ook de Joods-Oekrainse-Russische schrijver Isaac Babel, wonend in Odessa was op een gegeven moment verdwenen. Pas jaren later werd na de val van de muur duidelijk, dat de schrijver man door de geheime dienst opgepakt en uiteindelijk vermoord is.
Door de glasnost van Gorbatsjov kwamen dat soort dingen in de openbaarheid. Naast zijn geweldloosheid en het gunnen van de vrijheid in de Oost-Europese landen, is deze openheid waarschijnlijk de grootste verdienste van Gorbatsjov.
Maar daar kocht de gewone Rus geen brood voor, dus werd Gorbi populair in het Westen, en niet in Rusland zelf.
In Rusland mag je thans het woord oorlog niet meer gebruiken, protesteren mag ook niet meer, dus veranderen creatieve Russen de prijskaartjes in winkels voor updates over de gebeurtenissen in de speciale operatie, of laten mensen zich fotograferen met het meesterwerk van Tolstoj Oorlog en Vrede.
En dat leidt tot interessante observaties: De prijs van het brood in Rusland is gelijk aan het aantal gesneuvelde generaals in de strijd.
Natuurlijk, de Russen kunnen de oorlog elk moment stoppen, en dat moeten ze ook doen, maar zolang Poetin de oorlog voorzet, laten we hopen dat daar de inflatie een hyperinflatie wordt.
In de werkelijke strijd tegen het nazisme sneuvelden voornamelijk soldaten, wel honderdduizend binnen een maand. Ook generaals vonden de dood. Die werden door Stalin geëxecuteerd.
En Stalin is in Rusland populairder dan Gorbatsjov. Dat land is echt getraumatiseerd geraakt door jarenlange staatsintimidatie.