Bankiers vullen hun zakken, bestuurders van beursfondsen leven als megalomane keizers en grootgrutters maken de consumenten wijs dat ze op de kleintjes letten, terwijl ze zelf alleen maar oog hebben voor het grote.
Biologen zeggen dat de mensen afstammen van de apen. Volgens Maanziek.nl stammen de mensen af van de schapen. Mensen zijn kuddedieren, als er één begint te blèren, volgt de rest, en ze zijn makkelijk om de tuin te leiden. In een vlaag van oprechtheid wordt in het Christelijk geloof dan ook over lammeren gesproken. En inderdaad godsdienst is een mooi voorbeeld van kuddegedrag.
Dat wij Nederlanders van klagen houden is duidelijk geworden sinds internet iedereen een stem in de publieke ruimte gegeven heeft. Neem een kijkje op een gemiddeld forum en de scheldkanonnades en verontwaardigde kippendrift spuit je om de oren. Een vriend die met een Russische vrouw getrouwd is, wees mij erop dat de Nederlandse inburgeringscursus een nieuwe Nederlander voornamelijk leert hoe die op correcte wijze z’n beklag moet doen.
Maar je kan je gal over de arrogantie en onredelijkheid van het bedrijfsleven ook spuwen op een creatieve en inspirerende manier.
Dave Carolls is zanger/gitarist van de band Sons of Maxwell. Op toernee vloog de band met United Airlines van Halifax naar Omaha met een tussenstop in Chicago. Terwijl ze daar zaten te wachten in het toestel riep een medepassagier plots ontzet uit: My god, they’re throwing guitars out there. De grondmedewerkers waren aan het gooien met de bagage en een gitaar had een keurige boog door de lucht gemaakt vlak voor de ogen van de vrouwelijke pasagier. De gitaar viel hard op de grond. Uiteindelijk bleek Dave’s dure Taylor gitaar in twee stukken gebroken. Hij probeerde de schade te verhalen. United Airlines toonde zich onverschillig, ontkende het gebeurde niet, maar op het verzoek om schadevergoeding klonk alleen: ‘No’.
Dave, behalve zanger ook liedjesschrijver, had met My god, they’re throwing guitars out there al een prachtig onderwerp voor een nummer, schreef er muziek bij, en plaatste het op YouTube met deze fantastische videoclip:
Uiteindelijk komt Dave tot de conclusie dat hij United Airlines dankbaar moet zijn. De aanvankelijke ergernis heeft tot creativiteit geleid en hij heeft veel gelachen tijdens het maken van de videoclip.
Maanziek.nl is United Airlines ook dankbaar. Sinds tijden niet zo’n leuke clip gezien, en inderdaad weer wat stof om het maanlicht over te laten schijnen.
Dat United Airlines alle verantwoordelijkheid afwijst slaat nergens op. Het mag ook niet in Nederland. Moedwillig de spullen van iemand anders vernielen is vandalisme. De laatste mode van het bedrijfsleven is om algemene handelsvoorwaarden op te stellen, waarin allerlei onredelijk bepalingen worden gesteld. Het is tijd dat de burger op komt tegen deze arrogantie van het bedrijfsleven.
Veel mensen, incluis juristen, denken dat voorwaarden altijd rechtsgeldig zijn, simpel en alleen omdat je ze als consument overeengekomen bent op het moment dat je het product koopt of het contract voor een dienst afsluit. Dat is niet zo.
Of dat overeenkomen in veel gevallen gezien mag worden als overeenkomen in wezenlijke zin, is voor mij altijd een vraag geweest. Vaak wordt het je opgedrongen, het is take it or leave it. Je kan er niet over onderhandelen, wat volgens de wet mogelijk moet zijn. En als een hele sector dezelfde bepaling opneemt, kan je als consument geen kant op. Zoals bijvoorbeeld telecombedrijven en energieleveranciers doen.
Maar om veel sterkere redenen kunnen voorwaarden niet geldig zijn. Onredelijke bepalingen zijn in ieder geval niet geldig, deze zullen door de rechter als onredelijk bezwarend worden aangemerkt. Zoals onlangs de rechter heeft bepaald dat het tegen de wet is om 1 euro extra in rekening te brengen aan consumenten die geen machtiging tot automatisch incasso willen afgeven en dus een factuur met acceptgiro van de leverancier toegezonden krijgen. Een factuur sturen is onderdeel van het voeren van een ordentelijk administratie en daarmee verplicht; dat je daar als bedrijf een acceptgiro aan toevoegt, is je eigen keus.
Algemene voorwaarden perken vaak ten onrechte de rechten van consumenten op diverse gebieden in. De Consumentenautoriteit heeft een duidelijk boodschap: `Daarom roepen wij consumenten op de kleine lettertjes niet al te letterlijk te nemen en alert te zijn.”
Als voorbeelden van onredelijke bepalingen in algemene voorwaarden noemt de Consumentenautoriteit:
- Garantie: voor een ondeugdelijk product wordt de consument in de voorwaarden ten onrechte direct doorverwezen naar de fabrikant, terwijl de consument zijn recht in de eerste plaats moet halen bij de winkelier.
- Aansprakelijkheid: de winkelier sluit zijn aansprakelijkheid voor schade in alle gevallen uit.
- Levertijd: winkeliers stellen ten onrechte dat aan een afgesproken levertermijn geen rechten kunnen worden ontleend.
- Klachttermijn: de winkelier stelt dat klagen over een defect product alleen mogelijk is binnen 14 dagen, terwijl de wet zegt dat de consument wanneer deze binnen twee maanden na de ontdekking van het gebrek klaagt in ieder geval op tijd is.
- Vooruitbetaling: er wordt vooruitbetaling van het volledige aankoopbedrag geëist, terwijl de wet stelt dat de verkoper van de consument in algemene voorwaarden maximaal 50% vooruitbetaling mag eisen.
Staat er een onredelijke bepaling in de voorwaarden? Dan mag u die bepaling ook vernietigen. Als u bepalingen in de voorwaarden vernietigt, blijft de koopovereenkomst gewoon bestaan. Dan is slechts de algemene wet van toepassing.
Het voorbeeld van Dave Collins is een prachtig voorbeeld van de arrogantie van het bedrijfsleven. De hoogmoed en de gemakzucht zijn het bedrijfsleven naar de kop gestegen. Het is de taak van de nuchtere burger om het bedrijfsleven weer met beide voeten op aarde te krijgen. We moeten het zelf doen helaas.
Hoe doen we dat; confronteer uw bedrijf met onredelijke bepalingen in de voorwaarden. Schrijf een brief en vraag om een schriftelijke reactie. Stap naar de rechter. Toegegeven, dat kost een cent, en een boel moeite. Maar het levert ook wat op. Arrogantie, hebberigheid vraatzucht kosten de gemeenschap veel geld, de kredietcrisis is daarvan een bewijs. Voor de bedrijven zal het een bittere pil zijn. Meestal is hun klantenservice dichtgetimmerd achter een duur 0900 nummer. Een schriftelijk vraag kost de klant slechts een postzegel, en je krijgt een beter antwoord. Wie tot grote hoogte gestegen is zal hard vallen. Letterlijk en figuurlijk: eigen schuld dikke bult.
Het bedrijfsleven zal ongetwijfeld de handen in onschuld wassen, en de zon de schuld geven: `We hebben het zo moeilijk, we zagen het licht, en dachten daar moeten we heen.`
Maanziek.nl weet beter: hoogmoed komt voor de val. De oude Grieken wisten het ook.